Układy centralnego smarowania – czym są i jak działają?

Brak płynności w poruszaniu się poszczególnych elementów maszyny spowodowany niewystarczającą ilością środka smarnego to problem, z którym boryka się wielu przedsiębiorców. Zaniedbanie kwestii smarowania może wpłynąć na poprawność działania i znacznie skrócić żywotność maszyn lub urządzeń przemysłowych. W środowisku mechaników utarło się przekonanie, iż dobrze pracująca maszyna, to dobrze nasmarowana maszyna. Aby zapewnić dostęp smarów i olejów do wszystkich elementów urządzeń jednocześnie stosuje się więc układy centralnego smarowania. Praktyczne, trwałe i niezawodne układy to przepis na bezawaryjną pracę zarówno pojedynczych maszyn, jak i dużych linii produkcyjnych. Czym są układy centralnego smarowania, jak działają i kto korzysta na ich stosowaniu?

Czym są układy centralnego smarowania?

Układ centralnego smarowania to proste i funkcjonalne urządzenie stosowane do doprowadzania smaru do miejsc, w których stykają się elementy maszyn i urządzeń. Układy mogą być stosowane okresowo bądź nieustannie, zarówno w systemach otwartych i zamkniętych. Zasilanie układu centralnego smarowania stanowi pompa ręczna, pneumatyczna, elektryczna lub wieloprzewodowa, choć obecnie najczęściej stosuje się pompy z silnikiem elektrycznym.

Pompa centralnego smarowania Lincoln

Pompa centralnego smarowania Lincoln

Pompy wieloprzewodowe stosowane są zwykle w urządzeniach, które nie mają możliwości podłączenia do napięcia zasilającego. Poza środowiskiem przemysłowym, a więc liniami produkcyjnymi i maszynami przemysłowymi, układy centralnego smarowania wykorzystuje się także do smarowania stacjonarnych pojazdów takich jak ciągniki i autobusy oraz do smarowania roboczych maszyn jezdnych, a więc koparek, ładowarek oraz maszyn rolniczych, budowlanych i górniczych.

Zasady działania układów centralnego smarowania są dość proste, choć mogą różnić się między sobą zależnie od rodzaju układu. W podstawowym rozumieniu jednak pompy wykorzystywane w centralnych układach smarowania tłoczą środek smarny do połączonej z nimi instalacji. Wykorzystując system dozowników i rozdzielaczy, pompy dostarczają smar do poszczególnych elementów w dostosowanych do ich potrzeb ilościach.

Odpowiednio zaprojektowane układy centralnego smarowania zapewniają optymalne warunki pracy urządzeń przemysłowych. Precyzyjnie określona, dozowana automatycznie dawka środka smarującego trafia do wszystkich newralgicznych punktów, które mogą być narażone na negatywne skutki tarcia.

Dzięki temu, centralne smarowanie wpływa na znaczne obniżenie kosztów eksploatacji maszyn, ponieważ zapobiega zatrzymywaniu procesu produkcyjnego wskutek awarii, a jednocześnie powoduje, że środek smarujący za każdym razem aplikowany jest w takiej samej ilości, przez co nie dochodzi do zjawiska przesmarowania układu.

Zastosowanie układów centralnego smarowania

Układy centralnego smarowania są powszechnie stosowane wszędzie tam, gdzie konieczne jest nieustanne dostarczanie smaru do wielu elementów maszyny lub układu jednocześnie. Układy można więc wykorzystywać między innymi do:

  • smarowania łańcuchów
  • smarowania urządzeń w przemyśle spożywczym,
  • smarowania kompletnych linii produkcyjnych.
  • smarowania maszyn rolniczych,
  • smarowania ciężkich pojazdów budowlanych,
  • smarowania pojazdów użytkowych,
  • smarowania turbin wiatrowych.

Wśród zalet korzystania z tego typu układów można wymienić przede wszystkim zwiększenie efektywności pracy maszyn poprzez zmniejszenie czasu ich przestoju, przy jednoczesnym zwiększeniu ich wydajności oraz prędkości oraz obniżenie kosztów operacyjnych dzięki oszczędności energii, ograniczenie ilości potrzebnych części zamiennych oraz zużywanego środka smarnego, a także zmniejszenie nakładów na obsługę dzięki ograniczeniu nakładu pracy operatora.

Najważniejsi producenci układów centralnego smarowania

Rynek producentów centralnego smarowania jest dość rozbudowany, z firmami specjalizującymi się w układach o konkretnym przeznaczeniu jak i tych, które traktują temat bardziej ogólnie. Wątpliwości nie ulega jednak rola firm takich jak Lincoln oraz SKF, które są niekwestionowanymi liderami technik smarowania. Lincoln jest pierwszą na świecie firmą która produkowała pompy do układów centralnego smarowania (produkcja ruszyła w latach 1915-1934) oraz jako pierwsza wdrożyła układy centralnego smarowania pojazdów.

Lincoln jest dziś częścią grupy SKF – potentata w dziedzinie układów smarowania. SKF to dostawca technologii w ponad 40 branżach przemysłu. Do ich produktów należą między innymi łożyska i podzespoły do łożysk, uszczelnienia, mechatronika, oraz systemy smarowania. SKF jest właścicielem liderów produkcji układów centralnego smarowania – firm Lincoln oraz Vogel i jest obecna w ponad 130 krajach na świecie.